Grünewald Matthias, The Crucifixion

Grünewald Matthias, The Crucifixion c. 1502
Oil on wood, 61,5 x 46 cm
National Gallery of Art, Washington

Ο Matthias Grünewald (π. 1470 - 1528) ήταν Γερμανός ζωγράφος και ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της Γερμανικής Αναγέννησης. Όπως και ο Albrecht Dürer, ο Matthias Grünewald φιλοτέχνησε κυρίως θρησκευτικά θέματα.

Το παρόν έργο το οποίο συνηθίζεται να αποκαλείται "Μικρή Σταύρωση" αποτελεί το μοναδικό έργο του ζωγράφου που εκτίθεται σε αμερικανικό μουσείο. Οι μικρές διαστάσεις του πίνακα καταδεικνύουν τη μαεστρία του Grünewald να αποδίδει με αρκετή λεπτομέρεια εξωτερικές σκηνές και τις εκφράσεις των προσώπων. Το έργο χαρακτηρίζεται από έντονη πνευματικότητα, η οποία αποπνέει εξάλλου και από τη φύση του ίδιου του θέματος της Σταύρωσης, αλλά και έντονα εκφραστικά σημεία στα πρόσωπα και στις χειρονομίες των δρώντων προσώπων. Στο κέντρο της σκηνής ο Χριστός εξαθλιωμένος επάνω στο σταυρό -ιδιαίτερο στοιχείο της Γερμανικής Αναγέννησης να προσδίδει τραγικότητα στα πάθη του Χριστού- δεξιά ο Ιωάννης με πλεγμένα χέρια βρίσκεται σε τυπική στάση, αν και η συστροφή των χεριών του θεωρείται υπερβολική σαν κάποια παραμόρφωση αποτέλεσμα του πόνου και τέλος στα αριστερά η Παναγία όρθια θρηνεί και η Μαρία Μαγδαληνή γονατίζει με τα χέρια σε στάση προσευχής.

Ο Grünewald έχει επιλέξει έντονους χρωματισμούς για τη μικρή αυτή σύνθεση. Ένα σκοτεινό φόντο στο βάθος -το οποίο μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί έμπνευση της ολικής έκλειψης ηλίου που συνέβη τον Οκτώβριο του 1502 στη Γερμανία πλην των βιβλικών πηγών- φροντίζει να αναδειχθεί η κεντρική φιγούρα του εσταυρωμένου. Τα πλούσια ενδύματα των άλλων τριών προσώπων λούζονται από φως μετατρέποντας έτσι τη σκηνή σε εξωπραγματική που δεν ανταποκρίνεται σε αληθινές καταστάσεις.