René Magritte, The Lovers

René Magritte, Les Amants (The Lovers), 1928

Oil on canvas, 54 x 73,4 cm

Richard S. Zeisler Collection, New York

Ο René Magritte (Ρενέ Μαγκρίτ) (21 Νοεμβρίου 1898 – 15 Αυγούστου 1968) ήταν Βέλγος σουρεαλιστής καλλιτέχνης. Το έργο "Οι Εραστές" ανήκει σε μια μικρή ομάδα πινάκων, που ο Μαγκρίτ ζωγράφισε στο Παρίσι το διάστημα 1927 – 1928, στους οποίους επιχειρείται η κάλυψη των ταυτοτήτων των ανθρώπων με τη χρήση υφασμάτων. Τόσο το κεφάλι του άνδρα όσο και της γυναίκας καλύπτονται με τα μυστηριώδη υφάσματα σε γκρι αποχρώσεις, καθώς προσπαθούν να φιληθούν.

Η πηγή αυτών των "ενοχλητικών" εικόνων αποδίδεται κατά ένα μέρος στη φαντασία του Μαγκρίτ. Οι παραστάσεις που είχε ως παιδί ο καλλιτέχνης από ταινίες, οι οποίες μόλις είχαν αρχίσει να προβάλλονται, αλλά και η τραγική ανάμνηση της αυτοκτονίας της μητέρας του, πνιγμένης με μία κουκούλα στο κεφάλι το 1912, αποτελούν πιθανές ερμηνείες της επιλογής αυτού του ιδιαίτερου στοιχείου.

Όπως, άλλωστε, δήλωνε και ο ζωγράφος, απεχθανόταν τις εξηγήσεις οι οποίες κατέστρεφαν το μυστήριο των έργων του. Ωστόσο, το πεζό στυλ που υιοθέτησε απέχει της υπόθεσης ότι αυτές οι εικόνες αποτελούν απλώς την έκφραση της προσωπικής του φαντασίας ή της μυστικής του νεύρωσης. Είναι εικόνες που ξεκλειδώνουν τη σκοτεινή πλευρά του μυαλού. Είναι εικόνες που αναγκάζουν το θεατή να αναζητήσει την απάντηση της αλληγορίας βαθιά μέσα στη δική του νόηση, στη δική του αντίληψη των πραγμάτων.

"Οι Εραστές", αναντίρρητα, πετυχαίνουν αυτή την ιδιαίτερη νοητική αναζήτηση. Ένας άνδρας και μία γυναίκα απεικονίζονται σε μια τρυφερή χειρονομία, το φιλί, σχεδόν σαν φωτογραφία. Όμως, είναι κάτι περισσότερο από τη λήψη μιας απλής φωτογραφίας. Το εύρημα της κουκούλας που καλύπτει τα κεφάλια των εραστών, επιτρέπει έστω και τη σκιαγράφηση των προσώπων τους. Προχωρά σαν θηλιά στο λαιμό τους και ξαφνικά αυτή η ερωτική αλλά καθημερινή σκηνή μετατρέπεται σε έμβλημα της αποξένωσης, της ασφυξίας, ακόμη και του θανάτου.

Μία σκηνή τόσο απλά δομημένη καταντά παράλογη, ψυχρή για την πραγματικότητα της ανθρώπινης νόησης. Σ' αυτό ακριβώς το σημείο έγκειται και το εγχείρημα του σουρεαλισμού. Η υπέρβαση της πραγματικότητας, όχι με μέσα άγνωστα, αλλά με αληθινά και αλλαγμένη σημασία.