October 30, 2007

Βυζάντιο: Ιστορία και Τέχνη

Ιστορία

Ο ΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ «ΝΙΚΑ»

Τον Ιανουάριο του 532 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη ξέσπασε η στάση του «Νίκα», όπως ονομάζεται, ως ένδειξη διαμαρτυρίας του λαού για την καταπίεση και τη διαφθορά της άρχουσας τάξης. Μεγάλο μέρος της πόλης παραδόθηκε στις φλόγες και όταν πλέον οι καταστάσεις οξύνθηκαν, ο Ιουστινιανός συγκάλεσε συμβούλιο εκδηλώνοντας την επιθυμία να εγκαταλείψει τη Βασιλεύουσα. Τελευταία στιγμή όμως η αυτοκράτειρα Θεοδώρα εξέφρασε με πάθος την πίστη πως όφειλαν να παραμείνουν στο παλάτι και να αντιμετωπίσουν την εξέγερση ως βασιλείς. Χάρη σ’ αυτήν ο Ιουστινιανός αποφάσισε να καταπνίξει την επανάσταση, η οποία είχε διάρκεια έξι ημέρες, σφαγιάζοντας στο ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης πάνω από 30.000 πολίτες. Ο Ιουστινιανός κατέστη πανίσχυρος, ενώ παράλληλα η αυτοκρατορική εξουσία ενισχύθηκε αισθητά.



«... ἀνθρώπῳ μὲν γὰρ ἐς φῶς ἥκοντι τὸ μὴ οὐχὶ καὶ νεκρῷ γενέσθαι ἀδύνατον, τῷ δὲ βεβασιλευκότι τὸ φυγάδι εἶναι οὐκ ἀνεκτὸν. Μὴ γὰρ ἂν γενοίμην τῆς ἁλουργίδος ταύτης χωρίς, μηδ’ ἂν τὴν ἡμέραν ἐκείνην βιῴην, ἐν ᾗ με δέσποιναν οἱ ἐντυχόντες οὐ προσεροῦσιν. Εἰ μὲν οὖν σώζεσθαί σοι βουλομένῳ ἐστίν, ὦ βασιλεῦ, οὐδὲν τοῦτο πρᾶγμα. Χρήματα γάρ τε πολλά ἐστιν ἡμῖν, καὶ θάλασσα μὲν ἐκείνη, πλοία δὲ ταῦτα. Σκοπεῖ μέντοι μὴ διασωθέντι ξυμβήσεταί σοι ἥδιστα ἂν τῆς σωτηρίας τὸν θάνατον ἀνταλλάξεσθαι. Ἐμὲ γάρ τις καὶ παλαιὸς ἀρέσκει λόγος, ὡς καλὸν ἐντάφιον ἡ βασιλεία ἐστί».


«... κάθε άνθρωπος που είδε το φως της ημέρας αργά ή γρήγορα θα πεθάνει, όμως ένας αυτοκράτορας δεν θα ήταν ανεκτό να γίνει φυγάς. Μακάρι να μην βγάλω ποτέ την αυτοκρατορική πορφύρα, ούτε να δω την ημέρα εκείνη όπου δεν θα με αποκαλούν πια με τον τίτλο μου. Αν εσύ βέβαια, βασιλιά μου, θέλεις να σωθείς, μπορείς να το κάνεις. Γιατί και χρήματα πολλά έχεις και η θάλασσα είναι εκεί μαζί με τα πλοία. Αν όμως σκέφτεσαι να μη διασωθείς ανταλλάσσοντας τη σωτηρία με το θάνατο, σου αρμόζουν τα καλύτερα. Όσο για μένα, θα μείνω πιστή στο αρχαίο ρητό: η βασιλεία είναι το ευγενέστερο σάβανο».


Προκόπιος, Ὑπὲρ τῶν πολέμων, 1, 24, 33.


Οι αυτοκράτορες και αυτοκράτειρες στην Τέχνη



Powered by eSnips.com

6 σχόλια/comments:

Lorelei Am Rhein said...

Δεν τα πάω καλά με τους αυτοκράτορες.

Παρ' όλα αυτά το ποστ είναι πολύ προσεγμένο!

Ματς μουτς

sot said...

Μεγάλη στιγμή πράγματι.
Είναι μια ακόμη απόδειξη του πόσο η γυναίκες επηρεάζουν διαχρονικά την πορεία της Ιστορίας.

Antoine said...

Lucy,

Εγώ τα πάω πολύ με τους αυτοκράτορες και ιδιαίτερα τους βυζαντινούς. Με γοητεύει αυτή η βασιλική αίγλη της Βασιλεύουσας. Ήταν μια εποχή που για τη Δύση ονομαζόταν Μεσαίωνας, αλλά για μας εδώ στη δίοδο προς την Ανατολή, η παιδεία άνθιζε. Ο "Μεσαίωνας" με τη σημασία που του προσδίδουμε σήμερα δεν άγγιξε το Βυζάντιο έως και το 1204, οπότε είναι και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους σταυρωφόρους.

Antoine said...

Sot,

Η Θεοδώρα αποτελεί μία απο τις συγκλονιστικότερες προσωπικότητες ολόκληρης της ανθρώπινης ιστορίας. Μπορώ να σου δώσω καλή βιβλιογραφία.

Jason Argonaut said...

Πολύ μου αρέσει το blog σας. Ως προς την μαντάμ Θεοδώρα, έχετε υπόψη πως ο Προκόπιος ήταν ο επίσημος ιστορικός του παλατιού και κατά συνέπεια τα κειμενά του είχαν σχεδόν υπαγορευμένα. Για αυτό και έβγαλε το άχτι του στη Μυστική Ιστορία όπου βγάζει ό,τι κακία μπορείς να φανταστείς για τη Θεοδώρα και του υπόλοιπους. Αν δεν το έχετε διαβάσει, ρίξτε του μια ματιά, αξίζει τον κόπο.

sot said...

Συμφωνώ και βλέπω ότι κατά λάθος έβαλα στον ενικό το άρθρο στις γυναίκες, οπότε θα μπορούσα ν' αλλάξω το σχόλιο γράφοντας:
...Είναι μια ακόμη απόδειξη, με όλα όσα έκανε αυτή η γυναίκα και σε τούτη την περίπτωση , του πόσο επηρέασε το ρου της Ιστορίας.

Categories