Diego Velazquez: Η Αφροδίτη μπροστά στον καθρέφτη

Η Η Αφροδίτη μπροστά στον καθρέφτη, 1647 - 1651
Oil on oilcloth, 122,5 x 177 cm
National Gallery, London

Ο Velazquez (Βελάσκεθ) έχει ζωγραφίσει ένα σπάνιο θέμα της ισπανικής ζωγραφικής 17ου αιώνα. Ως μοντέλο της Αφροδίτης εικάζεται πως πόζαρε η εικοσάχρονη ερωμένη του καλλιτέχνη Φλαμίνια Τρίβα κατά τη διάρκεια παραμονής του στη Ρώμη, από το 1649 έως το 1651. Η σκηνή με τον έρωτα να κρατά τον καθρέφτη μέσα από τον οποίο βλέπουμε το πρόσωπο της θεάς είναι γεμάτη αισθησιασμό και πάθος. Στο έργο του καλλιτέχνη μπορεί να διαπιστωθεί η βαθιά του μελέτη στην αρχαία πλαστική, στην αναγεννησιακή ζωγραφική, καθώς επίσης και στα νέα πρότυπα που εισήγαγε ο Καραβάτζιο. Η έντονη σωματικότητα του γυμνού, η χλωμάδα του δέρματος και το παλλόμενο ενιαίο φως διατρέχει μια σειρά καμπύλων και γραμμών, τόσο στο σώμα της Αφροδίτης όσο και στα σεντόνια του κρεβατιού.

Ο πίνακας είναι ζωγραφισμένος με μεγάλες κοφτές πινελιές, γεμάτες υλικότητα, ενώ το θέμα αντλείται από τη θεματολογία του Τιτσιάνο. Το πρόσωπο που αντανακλάται στον καθρέφτη καταδεικνύει τη σχολαστική μελέτη του φωτός, η οποία θυμίζει τα πρότυπα των βορείων ζωγράφων της εποχής. Η θολή εικόνα στο δεύτερο επίπεδο μέσα στον καθρέφτη δημιουργεί μια σχέση ανάμεσα στο θεατή και στη θεά που του κατευθύνει το βλέμμα της. Είναι μια πρωτοτυπία που εισήγαγε ο Ισπανός ζωγράφος και χρησιμοποίησε και σε άλλα έργα του. Ο Έρωτας στα αριστερά το ένα χέρι του ακουμπά πάνω στο άλλο σταυρωτά, ενώ η παρουσία της κορδέλας συμβολίζει τη σχέση Αφροδίτης και Έρωτα, εκούσιου αιχμαλώτου της ομορφιάς της θεάς.