Ο Χορτιάτης

Ο Χορτιάτης βρίσκεται στα Ν.Α. της Θεσσαλονίκης στους πρόποδες του ομώνυμου βουνού. Η ιστορία του αρχίζει από τα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ.. Είναι ένα από τα 22 χωριά απ' όπου πήρε πληθυσμό ο Κάσσανδρος για να εποικίσει τη Θεσσαλονίκη το 330 π.Χ.. Η ιστορία του είναι παράλληλη μ' αυτήν της Θεσσαλονίκης, αφού από τις πηγές του βουνού υδρευόταν η πόλη. Στην είσοδο του χωριού υπάρχει ρωμαϊκό υδραγωγείο πάνω από το οποίο περνούσε υδραγωγός.

Στους χρόνους της τουρκοκρατίας το νερό κατέληγε στη μονή Βλατάδων. Οι μοναχοί το εκμεταλλεύνταν και το πουλούσαν στη Θεσσαλονίκη. Στους βυζαντινούς χρόνους ο ρόλος του παραμένει σημαντικός στα δρώμενα της περιοχής. Το 12ο αιώνα κτίζεται το μοναστήρι της Παναγίας της Χορταϊτισσας. Μέχρι και σήμερα δεσπόζει ο οκταγωνικός ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, ο κοιμητηριακός ναός της μονής. Στα ερείπια της μονής κτίζεται στα τέλη του 19ου αιώνα το Δημοτικό Σχολείο. Τέλος, ο ναός του Αγίου Γεωργίου που βρίσκετια δίπλα στο ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος κτίστηκε σε βασιλικό ρυθμό το 1791.

Στα χρόνια της κατοχής, λόγω της αντιστασιακής δράσης των κατοίκων, στις 2/9/1944 στρατεύματα των Γερμανών και των συνεργατών τους καταστρέφουν το χωριό καίγοντας 149 Χορτιατινούς - άνδρες, γυναίκες και παιδιά- στο φούρνο του Γκουραμάνη και στην οικία Νταπούδη. Όμως, ο Χορτιάτης αναστυλώθηκε μέσα από τα ερειπία και δεν ερημώθηκε.

Σήμερα ο Χορτιάτης αποτελεί ένα από τα ομορφότερα προάστια της Θεσσαλονίκης και αριθμεί γύρω στους 7.000 κατοίκους.

• ΕΘΙΜΑ ΚΑΙ ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΟΥ ΧΟΡΤΙΑΤΗ