Goya & Beethoven στο Τελλόγλειο (20/10/2011 - 29/1/2012)

Στην έκθεση αυτή θα παρουσιαστούν πλήρεις τέσσερις σειρές των χαρακτικών του τα Καπρίτσια, τα Δεινά του Πολέμου, οι Παροιμίες, η Ταυρομαχία, που προέρχονται από την Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας. Στα έργα αυτά, 211 χαρακτικά, θα προστεθούν έξι ελαιογραφίες από το Μουσείο Καλών Τεχνών του Bilbao, που θα δίνουν μια εικόνα για την εποχή του και τη θεματογραφία του.

Από το Αρχείο Σπητέρη ένα πολύτιμο υλικό από εφημερίδες και περιοδικά του γαλλικού κυρίως τύπου στον 20ό αι. θα δημιουργήσει το υπόβαθρο για το περιεχόμενο της έκθεσης στο Τελλόγλειο. Ο Goya στο Τελλόγλειο έχει κεντρικό θέμα το έργο του ώριμου καλλιτέχνη, του «πρώτου μοντέρνου ζωγράφου της εποχής μας», ο οποίος μετά την τομή που δημιούργησε στο έργο του η κώφωση αποτυπώνει με ξεχωριστό τρόπο την ανθρώπινη τραγωδία. Πρόκειται δηλαδή για τον Goya των μαύρων ζωγραφιών στο σπίτι του στο Manzanarès, τον Goya που γνώρισε γενική αναγνώριση για τον τρόπο που με ανελέητο βλέμμα αποτύπωσε την εποχή του, την απάτη, τη διαφθορά, την αδικία, τη μικρότητα, τη βλακεία, τον πόλεμο, τον θάνατο, έναν Goya που γίνεται τραγικά επίκαιρος στις μέρες μας.

Η έκθεση αυτή, όπως και τα προηγούμενα χρόνια στις εκθέσεις των Picasso, Miro, Lautrec, θα συνοδεύεται από πολυάριθμες παράλληλες εκδηλώσεις που θα σχετίζονται με το θέατρο, τη μουσική, τον χορό, τη λογοτεχνία, τον κινηματογράφο, την ιατρική κ.ά. Με χαμηλού κόστους είσοδο και πρόβλεψη για τους νέους πιστεύουμε ότι θα καλυφθούν οι απολύτως απαραίτητες δαπάνες για την πραγματοποίησή τους.

Όπως και στις άλλες μεγάλες εκθέσεις του Τελλογλείου συνεργάζονται πολλοί φορείς πολιτισμού της πόλης σε μια προσπάθεια να προσφέρουμε στο κοινό ερεθίσματα για μια πληρέστερη κατανόηση του έργου του μεγάλου αυτού καλλιτέχνη.

Πηγή: Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ.

Άτιτλο

I read it in the sand
You'll come for me
And take me by the hand
Far from all I know
You'll take me there
And I will understand
Why you had to go
Into a night
That could eclipse your fate.
While there's others who
Like how'd you do
Beneath the stars I wait

La la la.

I read it in the sand
You'll come for me
And take me by the hand
Far from all I know
You'll take me there
And I will understand

Billy Mackenzie, Nocturne VII

Egon Schiele
The Poet

Biennale3

18 Σεπτεμβρίου - 18 Δεκεμβρίου 2011, Θεσσαλονίκη

Εγκαίνια: Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2011

ΚΜΣΤ, Μονή Λαζαριστών, 19:30

(Οι εκθεσιακοί χώροι θα είναι ανοικτοί για το κοινό την Κυριακή 18.09 και τη Δευτέρα 19.09, 12:00-20:00)

Υπό το γενικό τίτλο «Παλιές Διασταυρώσεις- Make it new», που αναφέρεται στη θεματική επικέντρωση για τρεις συνεχείς διοργανώσεις, από το 2011 και μέχρι και το 2015, στην περιοχή της Μεσογείου, η 3^η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, θα διεξαχθεί από τις 18 Σεπτεμβρίου έως τις 18 Δεκεμβρίου 2011, με κύριο διοργανωτή το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, μέσα από την «Κίνηση των 5 Μουσείων Θεσσαλονίκης» - 5Μ (Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ).

Με την προσοχή στραμμένη στη Μεσόγειο, τον πολιτισμό και τους ανθρώπους της, διυλισμένα από τη σύγχρονη εικαστική ματιά, η φετινή διοργάνωση αναπτύσσεται σε όλη την πόλη και αποτελείται από κεντρικό και παράλληλο πρόγραμμα, που περιλαμβάνουν εκθέσεις, διεθνές εργαστήριo νέων καλλιτεχνών, φεστιβάλ performance, φιλοξενούμενες δράσεις και ένα συμπόσιο.

Η 3^η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Μακεδονία-Θράκη 2007-2013 του ΕΣΠΑ, με τελικό δικαιούχο το ΚΜΣΤ και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης).

Η διοργάνωση εντάσσεται στο πρόγραμμα «Θεσσαλονίκη: Σταυροδρόμι Πολιτισμών» του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, με θέμα για το 2011 τη Μέση Ανατολή, ενώ υποστηρίζεται από το Δήμο Θεσσαλονίκης και την Αντιδημαρχία Πολιτισμού, Παιδείας και Τουρισμού, την 9^η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, καθώς και από άλλους πολιτιστικούς και εκπαιδευτικούς φορείς.

Διεύθυνση : Κατερίνα Κοσκινά, Ιστορικός Τέχνης-Μουσειολόγος, Πρόεδρος Δ.Σ. του ΚΜΣΤ.

Υπεύθυνη διαχείρισης έργου: Αθηνά Ιωάννου (ΚΜΣΤ).

Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι η 3^η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης θα πραγματοποιηθεί έχοντας επιτύχει τη συνεργασία, σε επίπεδο προβολής και επικοινωνίας, με τη 11^η Biennale Σύγχρονης Τέχνης της Λυών (15.09-31.12.2011, http://www.biennaledelyon.com) και την 12^thIstanbul Biennial (17.09-13.11.2011, http://bienal.iksv.org).

κεντρικό πρόγραμμα

Ο ΓΚΡΕΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΡΕΜΑ

Επιμελητές: Paolo Colombo, Mahita El Bacha Urieta, Μαρίνα Φωκίδη

Βοηθοί Επιμελητές: Δόμνα Γούναρη, Άννα Μυκονιάτη (ΚΜΣΤ)

Διεθνής Συμβουλευτική Επιτροπή: Catherine David, Ιστορικός Τέχνης-Επιμελήτρια, Maria Rosa Girace Pieralisi, Διευθύντρια Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης, Jessica Morgan, Επιμελήτρια Σύγχρονης Τέχνης, Ντένης Ζαχαρόπουλος, Ιστορικός Τέχνης-Επιμελητής, Γιάννης Κουνέλλης, Καλλιτέχνης.

Οι επιμελητές του κεντρικού προγράμματος της 3^ης Μπιενάλε, Paolo Colombo, Mahita El Bacha Urieta, Μαρίνα Φωκίδη, ανταποκρινόμενοι στις τρέχουσες κοινωνικές, πολιτικές συνθήκες στην περιοχή της Μεσογείου, και όχι μόνο, επέλεξαν τον τίτλο του κεντρικού προγράμματος και αναφέρουν στο βασικό, ιδεολογικό τους κείμενο για τη διοργάνωση:

«Στις τρέχουσες συνθήκες της αυξανόμενης αστάθειας που εγκυμονούν υποσχέσεις και κινδύνους, ο τίτλος Ο Γκρεμός και το Ρέμα, αποκτά μια ιδιάζουσα δυναμική καθώς συλλαμβάνει την αίσθηση του εύθραυστου και του επικίνδυνου που κυριαρχούν στις ευρύτερες πολιτικές που ασκούνται στον χώρο της Μεσογείου αλλά και στην ψυχολογία του ίδιου του ατόμου. Υπό την επίδραση του υποβόσκοντα κινδύνου και μιας «Aμλετικού» τύπου αμφιβολίας, σύγχρονοι καλλιτέχνες παράγουν έργα, τα οποία χαρακτηρίζονται συχνά από μια αμυντική, ειρωνική διάθεση.

Το κεντρικό πρόγραμμα της 3^ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης αντλεί έμπνευση από την πόλη ως μία μεταφορά του έντονου πολυπολιτισμικού χαρακτήρα του παρελθόντος της. Κάθε ένας από τους χώρους που θα στεγάσουν τις εκθέσεις του κεντρικού προγράμματος (5 ιστορικά μνημεία και 5 μουσεία) αποτελεί ένα επεισόδιο από τη συνολική του αφήγηση. Αυτά τα επεισόδια εμπνέονται από την προηγούμενη και τη σημερινή χρήση των κτιρίων αυτών, την παλαιά και τη σύγχρονη συνεισφορά τους στην κοινωνική ζωή της πόλης και στις πολιτικές της ζυμώσεις και οι καλλιτέχνες και τα έργα που φιλοξενούνται, επιλέχθηκαν ειδικά για αυτά.

Έτσι, ο επισκέπτης των εκθέσεων θα περιδιαβαίνει την πόλη και ταυτόχρονα θα γίνεται κοινωνός της ιστορίας της και μέρος της ζωής της».

Αρχιτέκτονας: Ανδρέας Αγγελιδάκης

Το κεντρικό πρόγραμμα πρόκειται να πλαισιωθεί από μία σειρά δράσεων, οι οποίες θα ανακοινωθούν σύντομα, όπως η παρουσίαση των dOCUMENTA (13) Notebook series “100 Notes – 100 Thoughts”. Στην εκδήλωση, η Chus Martínez, υπεύθυνη Τμήματος και Μέλος του Core Agent Group θα παρουσιάσει τα πρώτα 17 Notebooks από τη σειρά “100 Notes – 100 Thoughts” ενώ στη συνέχεια θα ακολουθήσει συζήτηση με τον Γιάννη Σταυρακάκη, Καθηγητή στη Σχολή Πολιτικών Επιστημών του Α.Π.Θ., με συντονίστρια την επιμελήτρια Μαρίνα Φωκίδη.

Συντονισμός για τους χώρους του κεντρικού προγράμματος: οι επιμελητές του ΚΜΣΤ, Δόμνα Γούναρη, Αρετή Λεοπούλου, Θοδωρής Μάρκογλου,Κατερίνα Μαυρομιχάλη, Γιάννης Μπόλης, Άννα Μυκονιάτη, Ειρήνη Παπακωνσταντίνου, Μαρία Τσαντσάνογλου, Συραγώ Τσιάρα.

Πηγή: Biennale3

Hans Memling, The Last Judgement Triptych

Dies irae! Dies illa!
Solvet saeclum in favilla:
Teste David cum Sibylla!
...
Lacrimosa dies illa,
qua resurget ex favilla
Judicandus homo reus.
Huic ergo parce, Deus:

Pie Iesu Domine,
dona eis requiem. Amen.

Hans Memling, The Last Judgement Triptych, 1467-71
Oil on wood, 221 x 161 cm (central), 223,5 x 72,5 cm (each wing)
Muzeum Narodowe, Gdansk

Ο Hans Memling (c. 1440, Seligenstadt, - 1494, Bruges) φιλοτέχνησε αυτό το έργο σχετικά νωρίς στην καλλιτεχνική του πορεία στη Bruges, ωστόσο αποτελεί αναμφισβήτητα το διασημότερο και πιο επιβλητικό του έργο. Η σκηνή είναι εύκολα αναγνωρίσιμη. Πρόκειται για τη Δευτέρα Παρουσία με το κέντρο να κυριαρχείται από την θεία παρουσία του Χρηστού ένθρονου κατά την ημέρα της μεγάλης κρίσης, ενώ ακριβώς κάτω του ο αρχάγγελος Μιχαήλ φέρει το μεγάλο σταυροφόρο ζυγό.

Last Judgement Triptych (central panel)



Last Judgement Triptych (central detail of Jesus Christ)



Last Judgement Triptych (upper part of the central panel)



Last Judgement Triptych (lower part of the central panel)

Last Judgement Triptych (left and right panels)

Last Judgement Triptych (upper part of the left panel)

Last Judgement Triptych (lower part of the left panel)

Last Judgement Triptych (parts of the right panel)

Κωνσταντίνος Βαβυλουσάκης

Χίος 1970
Αθήνα - Α.Σ.Κ.Τ. 1995
Λονδίνο - Central St. Martins College 2001

Peace Invaders, 2009
Oil on canvas, 150 x 150 cm

Kinder Attack, 2009
Oil on canvas, 120 x 150 cm

Oddity, 2005
Oil on canvas, 150 x 150 cm

Art Subjects

A

• Alexander the Great in western painting
• Andrea del Sarto, St John the Baptist
• Andrea Mantegna, Madonna of Victory
• Art
• Άτιτλο
• Άτιτλο ΙΙ
  
• Άτιτλο ΙΙΙ
  

B

• Back to Impressionism
• Belinda
• Bosch Hieronymous, Christ carrying the Cross
• Botticelli, Η Γέννηση της Αφροδίτης
• Bouguereau, The Birth of Venus
• Bronzino, Allegory of Lust
• Bronzino, Portraits of the Medici
• Βαβυλουσάκης Κωνσταντίνος
  

C

• Caravaggio, A Lute Player
• Caravaggio, Amor Victorious
• Caravaggio, David with the head of Goliath
• Caravaggio, Madonna del Rosario
• Caravaggio, Narcissus
• Caravaggio, Repentant Mary Magdalene
• Caravaggio, St Matthew and the Angel
• Caravaggio, The Musicians
• Chagall, Colorful Lovers
• Chagall, I and the Village
• Γιάννης Μόραλης

D

• Dalí Salvador, El gran masturbador
• Degas, Το Αστέρι
• Delacroix et la Gréce
• Delacroix, Η Ελευθερία οδηγεί το λαό
• Δύο τμήματα της ζωφόρου του Παρθενώνα

E

• Ecce Homo
• Edvard Munch, The Scream
• Egon Schiele & Death in painting
• Egon Schiele's paintings in prison
• Egon Schiele, The Self-Seers II
• Egon Schiele, Two girls on fringed blanket
• El Greco, Ερμηνείες πινάκων
• El Greco, Mary Magdalen in Penitence
• El Greco, The Coronation of the Virgin

G

• Gerrit van Honthorst, Christ before the High Priest
• Goya, La Maja desnuda - vestida
• Goya, The Family of the Duke of Osuna
• Goya & Beethoven στο Τελλόγλειο (20/10/2011 - 29/1/2012)
• Grünewald Matthias, The Crucifixion

H

• Hans Memling, The Last Judgement Triptych
• Η Αρχιτεκτονική ως Εικόνα

I

• Impressionism
• Italian Renaissance - Ιταλική Αναγέννηση

K

• Klimt, Οι Παρθένοι

L

• La Bourgeoisie
• Lady Lucy of wild flowers
• Lucas Cranach the Elder, Adam and Eve

M

• Magritte René, The Lovers
• Mantegna Andrea, Madonna of Victory
• Monet Claude, Η Κίσσα
• Monet Claude, Lady with Parasol
• Moreau, Ορφέας

N

• Niki de Saint Phalle και Μετα-μοντερνισμός

O

• Ο Διάβολος και οι μεταμορφώσεις του κακού στη γλυπτική του 19ου αιώνα στη Γαλλία

P

• Picasso's Arlequins
• Picasso, Suite 347 (25/1 - 16/4) - Τελλόγλειο Ίδρυμα
• Picasso, Η Βασίλισσα Ιζαμπώ
• Πολυτεχνείο, Goya, Delacroix...

R

• Raphael, The School of Athens
• Rousseau, Η Επέλαση της Έριδας

S

• Sappho - Σαπφώ: Η Δέκατη Μούσα
• Schiele's paintings in prison
• Sleeping with Ghosts

T

• The Annunciation
• The Beast within
• The Crucifixion
• The Deposition
• The Entombment
• The Innocence of Sleep
• The Innocence of Sleep II
• The Innocence of Sleep III
• The Innocence of Sleep IV
• The Innocence of Sleep V
• The Mystical Nativity
• The three most expensive paintings
• The Vienna Secession
• The Resurrection
• Titian & Manet
• Tο παράπονο...

V

• Van Gogh & Centrefolds
• Velazquez, Las Meninas
• Velazquez, Η Αφροδίτη μπροστά στον καθρέφτη

W

• Without you I'm nothing...

Hieronymous Bosch, Christ carrying the Cross

Hieronymous Bosch, Christ carrying the Cross, after 1500
Oil on panel, 74 x 81 cm
Museum voor Schone Kunsten, Ghent

Μία από τις πιο παραισθησιογόνες δημιουργίες στην ιστορία της Δυτικής Τέχνης, δήλωσε ο Paul van der Broeck, ειδήμων της ζωγραφικής του Hieronymous Bosch. Το έργο του Φλαμανδού καλλιτέχνη απεικονίζει δίχως αμφιβολία με τόση μαεστρία το Θείο Δράμα κατά την πορεία στο Γολγοθά σε μία σύνθεση που ανάλογη της δεν υπάρχει την περίοδο εκείνη. Ο χώρος της σύνθεσης πραγματικά εκμηδενίζεται από το συνωστισμό των κεφαλών, στοιχείο που μας οδηγεί να τοποθετήσουμε τη δημιουργία του με ασφάλεια μετά το 1500, δηλαδή στην τελευταία περίοδο του ζωγράφου.

Ο Bosch είχε επιλέξει να φιλοτεχνήσει κυρίως θρησκευτικά θέματα στο βίο του, ενώ το παρόν είχε αναδειχθεί στα πιο δημοφιλή και αγαπημένα. Μέσα σ' όλον αυτόν το ζωγραφικό θόρυβο προβάλλει στο κέντρο η κεφαλή του Ιησού Χριστού, εμφανώς καταβεβλημένου από το άχθος του σταυρού, μέρους μόνο του οποίου αποτυπώνεται στον πίνακα. Παρά τη θεματική προσήλωση, ο ζωγράφος με κριτική ματιά σχολιάζει τον κόσμο και τις ανθρώπινες πράξεις με ευφυή τρόπο. Ο Χριστός που φέρει τον Σταυρό δηλώνει την απόλυτη συμπόνια του Bosch για το Θείο Δράμα, ενώ μαρτυρεί την προσωπική του ενασχόληση με τις θρησκευτικές τάσεις του Ύστατου Μεσαίωνα. Ο Χριστός ως μοναχικός και καρτερικός άνδρας φέρει στην πλάτη του τις αμαρτίες αυτού του άσχημου και κτηνώδους κόσμου και λυτρώνει την ίδια την ανθρωπότητα. Αυτή είναι η κύρια ιδέα που επιθυμούσε ο Bosch να μεταδώσει εδώ. Έξοχα η σκηνή εκτυλίσσεται σε δύο διαγωνίους, φαινόμενο αρκετά σπάνιο με ξεχωριστή σημασία. Η πρώτη διαγώνιος φέρεται κατά μήκος του Σταυρού προς το δεξιό κάτω άκρο, στον "κακούργο εξ ευωνύμων" δηλαδή. Η δεύτερη τρέχει από αντίστροφη πλευρά, από το Ιερό Μανδήλιον έως τη δεξιά άνω γωνία, όπου και απεικονίζεται ο κλέφτης που μετανοήσε στο δεξιό πλευρό του Χριστού.

Πέριξ της κεντρικής μορφής ανδρικά πρόσωπα, δυστυχισμένα και συστρεφόμενα, ίσως καρικατούρες της ανθρωπότητας, συμπιέζονται σαν πλάσματα της κόλασης, χαρακτηριστικό που αρέσκεται ο ζωγράφος να αποδίδει. Παράλληλα, συμπληρώνει και θεολογικά το έργο σημειώνοντας την απόκλιση της ανθρωπότητας από το λόγο του Θεού, που με τόση γαλήνη και κατανόηση διαγράφεται στο πρόσωπο του Θεανθρώπου. Εντύπωση προκαλεί η απουσία της Παρθένου Μαρίας, ενώ η μόνη γυναικεία μορφή στο έργο είναι αυτή της Αγίας Βερονίκης στο αριστερό κάτω άκρο, εύκολα αναγνωρίσιμη από το Άγιο Μανδήλιον που οριοθετεί το κατώτερο τμήμα του πίνακα. Όλες οι μορφές είναι αξιοσημείωτες για την ποικιλία των ενδυμάτων, των χειρονομιών, αλλά και των εκφράσεων των προσώπων τους, ενώ παράλληλα ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει για την επιλογή του ζωγράφου να απεικονίσει τόσο περίτεχνα τα καπέλα, προφανώς για να καλύψει το κενό από την ασάφεια του χώρου και της συνολικής απεικόνισης των ανθρώπινων μορφών.

Ο Bosch συχνά απεικόνιζει τον κακό και αμαρτωλό άνθρωπο σε κάθε πιθανή αμφίεση και κατάσταση.

Η τεχνική του Hieronymous Bosch είναι αρκετά εκλεπτυσμένη και φιλοσοφημένη, η χρωματική του παλέτα δε επιλέγει χρώματα σκοτεινά με λίγες φωτεινές σημάνσεις για να αποδώσουν στο μέγιστο την ιεροπρέπεια της σκηνής. Οι αντιθέσεις του καλού και του κακού, τα δαιμονικά προσωπεία, οι μοναδικές εκφράσεις, η χαοτική αλληλεπίδραση των μορφών συνηγορούν στην μοναδική ανάδειξη της κεντρικής μορφής με τρόπο αριστουργηματικό. Ο Jos de Sigenza, ένας Ισπανός συγγραφέας του 16ου αιώνα, δεν έγραψε άδικα: "Η διαφορά μεταξύ του Bosch και των άλλων ζωγράφων έγκειται στο γεγονός ότι οι άλλοι απεικόνισαν τον άνθρωπο όπως εμφανίζεται εξωτερικά. Μόνο ο Bosch τόλμησε να τον ζωγραφίσει όπως φαίνεται από μέσα."